Wat is de kroon van je horloge?

Met de kroon van je horloge kan je een analoog horloge op tijd zetten, de datum veranderen en soms het horloge opwinden.

Bij het kiezen van een nieuw horloge kijken de meeste mensen vooral naar de band, de wijzerplaat, de kast en minder naar de horlogekroon. Onterecht, want hoewel de horlogekroon maar een klein onderdeel is, speelt de kroon wel een cruciale rol in zowel het uiterlijk als de functies van een horloge. In dit artikel geven we je alle informatie over de verschillende typen horlogekronen, vormen en functies

Soorten horlogekronen

De drie meest voorkomende soorten horlogekronen zijn de push-pull kroon, de schroefkroon en de pusher.

Pull-push kroon

De pull-push-kroon is standaard bij de meeste analoge quartz en automatische horloges. Zoals de naam al doet vermoeden, kun je de kroon uit de kast trekken en vervolgens de dag, datum en tijd aanpassen door aan de kroon te draaien. Daarna duw je de kroon weer naar binnen om hem op zijn plaats te vergrendelen.

Schroefkroon

In tegenstelling tot push-pull-kroon moet een schroefkroon eerst handmatig worden losgeschroefd om de kroon te kunnen bedienen. Dit type kroon wordt vooral toegepast op horloges die waterdicht moeten zijn zoals duikhorloges. Na het aanpassen van de tijd/datum druk en schroef je de kroon weer vast in de kast.

Push kroon of pusher

De push kroon, ook wel een ‘drukknop’ genoemd, dient meestal om specifieke functies van het horloge te bedienen, zoals de chronograaf (stopwatch). Meestal heeft een analoog horloge naast de pusher(s) ook nog een ‘gewone’ kroon. Digitale horloges hebben over het algemeen alleen pushers.

De meest voorkomende vormen horloge kroon

In de loop van de tijd zijn er verschillende kroonvormen ontstaan, die vaak informatie geven over tot welk horlogetype het model behoort. De meest voorkomende kroonvormen zijn de volgende:

Rechte kroon

De meest voorkomende kroonvorm is eenvoudig en recht. Dit type kroon is vooral te vinden op modern vormgegeven horloges. De rechte kroon is meestal rond van vorm en geribbeld voor goede grip, maar heeft soms ook een andere vorm zoals een zeshoek. Meestal is dit zo gedaan om de kroon comfortabeler te kunnen bedienen.

Uivormige kroon en conische kroon

De uivormige kroon wordt zo genoemd vanwege het bolvormige uiterlijk en de groeven die doen denken aan de lagen van een ui. Deze kroon wordt vaak gebruikt voor klassieke pilotenhorloges en op zakhorloges.

Ook de conische kroon is een overblijfsel uit de begintijd van de luchtvaart en dus vooral te vinden op pilotenhorloges. Piloten waardeerden het gevoel van de conische kroon omdat die zelfs met handschoenen gemakkelijk kon worden bediend. 

Cabochon kroon

Cabochon betekent ‘spijkerkop’ in het Frans, en verwijst naar een edelsteen die aan de onderkant plat en aan de bovenkant gewelfd is geslepen. Een kroon met cabochon is daarom versierd met een kleine edelsteen of glas en is vaak te vinden op klassieke luxe horloges.

Verzonken kroon

De meest subtiele kroonvorm is waarschijnlijk de verzonken kroon. Deze is weggewerkt in de kast en daardoor minder zichtbaar. Dit type kroon komt vooral voor bij high-end dameshorloges en minimalistische en designhorloges.

Bescherming van de kroon; het kwetstbaarste punt van je horloge

De kroon is - omdat hij met een dunne pen rechtstreeks verbonden is met het uurwerk - het zwakste punt van een horloge. Omdat de kroon open getrokken of geschroefd wordt kunnen vuil en water gemakkelijk de binnenkant van het horloge binnendringen. Om deze reden hebben horlogefabrikanten verschillende maatregelen genomen om hun horloges te beschermen. Het bekendste voorbeeld hiervan is de schroefkroon; De kroon wordt in de kast geschroefd, waardoor deze hermetisch wordt afgesloten. Daarnaast bevatten kast en kroon verschillende zegels en afdichtende ringen waardoor de water- en stofbestendigheid verder wordt verhoogd. Bijvoorbeeld het DS-systeem van Certina.

Omdat de kroon uitsteekt ten opzichte van de kast kan je er ook gemakkelijk tegenaan stoten, waardoor de kroon(pen) kan verbuigen. Vooral bij “werkhorloges” zoals outdoor horloges of militaire horloges zijn op de kast verhogingen aangebracht waar de kroon dan beschermd tussen zit. Bijvoorbeeld bij Victorinox I.N.O.X.

Een derde manier om de kroon te beschermen is een speciale hendel of afsluitende dop, zoals bij de iconische TW Steel Canteen.

Positie van de horlogekroon

Bij de meeste horloges zit de kroon aan de rechterkant van de kast ter hoogte van de 3-uur markering.

Waarom hebben verschillende horloges de kroon op 4 uur?

Wanneer je rechtshandig bent en veel beweegt kan de kroon – zeker bij grotere horloges – irritatie geven aan je hand. Door de kroon te verplaatsen naar 4 uur draagt het comfortabeler. 

Horloge kroon links

De overgrote meerderheid van de mensheid is rechtshandig en horloges worden traditioneel om de pols van de niet-dominante hand gedragen. Dit betekent dat de meeste mensen hun horloge om hun linkerpols dragen.

Omdat de horlogekroon aan de rechterkant uitsteekt, betekent dit dat deze de rug van uw hand kan beschadigen tijdens sporten of klussen. Daarom dragen sommige rechtshandige mensen hun horloge aan de rechterpols, of schaffen een horloge aan met de kroon op links.

Bovendien is een horloge met de kroon aan de linkerkant makkelijker te bedienen door linkshandige mensen. Je vindt linkshandige kronen bijvoorbeeld op Citizen Promaster horloges.

Horloges met twee of meer kronen

Naast horloges met één kroon bestaan er ook horloges met twee of zelfs drie kronen. Deze ‘extra’ kronen zijn meestal bedoeld om een aparte functie te bedienen. Bijvoorbeeld een interne (duik)bezel of tweede tijdzone.

Horlogekroon afgebroken

Is de kroon van je horloge vastgelopen, probeer deze dan niet te forceren maar kom meteen langs bij de horlogemaker. Hij of zij kan het mechaniek voorzien van een drupje olie en eventueel versleten pakkingen vervangen.

Wanneer de horlogekroon is afgebroken of verbogen moet deze worden vervangen. Ook dit kan onze horlogemaker voor je doen. Maar nog beter is je horloge regelmatig een onderhoudsbeurt laten geven. De medewerkers in onze winkels kunnen je er alles over vertellen.