Quartz of automaat? De voor- en nadelen op een rij

Vóór de jaren zestig hadden alle horloges een mechanisch uurwerk. Met de introductie van elektronische quartzuurwerken begon een zware tijd voor de traditionele Zwitserse horloge-industrie. Want, de Japanse quartzhorloges waren op dat moment goedkoper, nauwkeuriger én sneller te produceren dan mechanische uurwerken. Toch zijn er ook nu nog veel liefhebbers van mechanische horloges die heel bewust kiezen voor dit fraaie stukje horloge-technologie. Maar wat zijn nu de voor- en nadelen van een automatisch uurwerk ten opzichte van quartz?

Automaat en quartz; wat is het verschil? 

Hoe werkt een automatisch horloge?

Er zijn twee verschillende typen mechanische uurwerken: handopwindbaar en automatisch. Bij handopwindbare horloges wordt door middel van draaien aan de kroon een veer gespannen, die wanneer hij afwikkelt het horlogemechaniek in werking zet. Wanneer de veer helemaal 'ontspannen' is, zal het horloge stoppen met lopen en moet je het opnieuw opwinden. De meeste mechanische horloges die vandaag worden geproduceerd hebben dan ook een automatisch uurwerk, zodat je daar niet over hoeft na te denken.

Bij automatische horloges bevat het uurwerk namelijk een contragewicht - de rotor - die door de bewegingen van de drager draait en zo automatisch de veer opwindt. Vandaar de naam van dit type uurwerk. Wanneer de veer volledig opgewonden is, zal het horloge (afhankelijk van het uurwerk) zo'n 24 - 72 uur lopen zonder opnieuw te hoeven worden opgewonden. Zolang het horloge regelmatig wordt gedragen, blijft het horloge dus werken. 

Veel automatische horloges bevatten op de wijzerplaat een gangreserve-indicator. Vaak een wijzertje dat het aantal uren aangeeft dat het horloge nog blijft werken.

Wanneer je het horloge langere tijd niet draagt is het wel aan te raden een watch-winder aan te schaffen. Dit apparaatje beweegt het horloge continu zodat het uurwerk altijd soepel blijft lopen en zo minder onderhoud nodig heeft.

Hoe werkt een quartz horloge?

Het uurwerk van een quartzhorloge krijgt energie van een batterij, die een elektrisch signaal door een klein kwartskristal stuurt dat in de schakelingen is ingebed. Wanneer elektriciteit door een kwartskristal loopt, oscilleert (trilt) het met een bijna perfecte constante frequentie van 32.768 keer per seconde. De constantheid van deze trillingen is de basis voor het uurwerk-mechaniek dat hierdoor zeer accuraat loopt. 

Omdat een quartzuurwerk minder mechanische onderdelen bevat is ook weinig onderhoud aan het horloge nodig. Eens in de 2-3 jaar (afhankelijk van gebruik) moet wel de batterij worden vervangen en het horloge op waterdichtheid worden gecontroleerd.

Quartzhorloges, betrouwbaar, onderhoudsarm en veelzijdig

Toen Seiko in 1969 het eerste massa-geproduceerde elektronische quartzhorloge  - de Astron - introduceerde was dat een ware revolutie. Vanaf dat moment werden horloges betrouwbaarder, want accurater, en veelzijdiger. Doordat een quartzuurwerk minder mechanische delen bevat is het een stuk dunner en daardoor ook lichter van gewicht.

Het horloge was niet langer alleen een instrument om de tijd mee te lezen, het werd een fashion-item.

Toen ook nog chiptechnologie werd toegevoegd aan horloges werden de mogelijkheden onbegrensd. Zowel analoge als digitale quartzhorloges kunnen een veelvoud aan functies bevatten die bij een traditioneel mechanisch uurwerk niet mogelijk zijn. En dat voor een meestal heel betaalbare prijs. 

Desondanks zijn er tegenwoordig ook zeer luxe (solar) quartzhorloges op de markt die zich onderscheiden door de kwaliteit van materialen, superieure afwerking en geavanceerde technologie

Automatische horloges: traditioneel vakmanschap en duurzaam

Waarom zou je bij al die voordelen van quartz dan toch kiezen voor een automatisch horloge? Dat is deels een kwestie van smaak, want automatische horloges hebben ook hun eigen, unieke eigenschappen.

Al in de achttiende eeuw werden automatische uurwerken gemaakt, maar de moderne automaat kwam pas echt van de grond met de introductie van de Rolex Oyster perpetual in 1930. Sindsdien zijn ook automatische uurwerken steeds verder verbeterd en verfijnd en verkrijgbaar in alle prijsklassen. Van de uitstekende en betaalbare Seiko 5 horloges tot de gecompliceerde handgemaakte Masterpiece horloges van Maurice Lacroix. 
Wat al deze horloges gemeen hebben is dat het uurwerk in werking zien een lust is voor het oog. Niet voor niets hebben veel automatische horloges een transparante achterkant waardoor je het uurwerk kunt bewonderen.

De ontwerpen van automatische horloges zijn over het algemeen wat traditioneler dan bij quartzhorloges. Dit maakt deze horloges tijdloos en mode-bestendig. Ze zijn soms wel iets minder accuraat dan quartzhorloges, maar dan heb je het over een afwijking van ten hoogste enkele minuten per maand. Iets wat makkelijk handmatig te corrigeren is. Zeker bij de duurdere (Zwitserse) uurwerken zal de afwijking minimaal zijn en vergelijkbaar met quartz.

Ook automatische horloges hebben af en toe (ongeveer eens in de vijf jaar) een onderhoudsbeurt van de horlogemaker nodig. Maar als je ervoor zorgt dat het uurwerk de liefde krijgt die het verdient kan een automatisch horloge je hele leven meegaan. Daardoor, en omdat er geen gebruik gemaakt wordt van vervuilende wegwerp batterijen is een automatisch horloge ook een duurzame keuze. Het is de investering meer dan waard!

Inmiddels bestaan er ook automatische horloges die een oplaadbare batterij bevatten. Deze horloges combineren de eigenschappen van zowel quartz- als automatische horloges; Autoquartz en kinetic horloges. Maar daarover later in een ander artikel meer.

Quartz of automaat? De voor- en nadelen op een rijtje

De keuze voor een quartz- of automatisch horloge is heel persoonlijk. Of je nu de voorkeur geeft aan het gemak van een quartz of als een blok valt voor de esthetiek van de 'zwevende' secondenwijzer van een automaat. Beide typen horloges hebben hun eigen kwaliteiten.

Bij Horloge.nl vind je een groot aanbod van zowel quartzhorloges als automatische horloges. Gebruik onze handige zoekfilters om je favoriete horloge te vinden. Kom je er niet uit? De medewerkers van onze klantenservice en in de winkel staan klaar om je te helpen bij je keuze.